Loãng xương là một rối loạn chuyển hoá, gây giảm khối lượng kèm theo hư biến cấu trúc xương, dẫn đến tăng nguy cơ gãy xương. Loãng xương là nguyên nhân phổ biến nhất gây gãy xương ở người lớn tuổi (gãy cổ xương đùi, xẹp đốt sống…). Có 1/3 số phụ nữ và 1/8 nam giới trên 50 tuổi có nguy cơ loãng xương.
Khi chưa có biến chứng, bệnh hầu như không có biểu hiện lâm sàng. Do đó, các bệnh nhân có yếu tố nguy cơ cao cần đo mật độ xương để xác định thiếu xương, loãng xương và dự đoán khả năng gãy xương để điều trị kịp thời.
Chỉ định đo mật độ xương:
- Tất cả phụ nữ trên 65 tuổi và nam trên 70 tuổi dù có hay không các yếu tố nguy cơ loãng xương.
- Tất cả các phụ nữ và nam giới trên 50 tuổi có các yếu tố nguy cơ bao gồm:
+ Tiền sử gãy xương ở tuổi 50
+ Có cha mẹ từng bị gẫy xương
+ Hút thuốc lá, nghiện bia rượu
+ Trọng lượng cơ thể thấp
+ Mãn kinh trước tuổi 45
+ Chiều cao giảm trên 3cm
+ Thiếu estrogen
+ Thiếu vận động cơ thể
+ Những bệnh nhân với chẩn đoán loãng xương trên lâm sàng và X-quang.
+ Lâm sàng: đau xương, đau lưng cấp và mạn tính; biến dạng cột sống; gẫy xương sau chấn thương rất nhẹ…
+ X-quang: hình ảnh đốt sống biến dạng, tăng thấu quang, giảm độ dày vỏ xương
+ Đo mật độ xương để đánh giá kết quả điều trị
Chống chỉ định:
+ Phụ nữ có thai
+ Bệnh nhân có sử dụng các chất sau trong vòng 07 ngày: thuốc cản quang chứa iod, baryt, đồng vị phóng xạ
Các phương pháp đo mật độ xương: có hai phương pháp đo mật độ xương phổ biến thường được sử dụng:
+ Siêu âm: thường sử dụng trong chẩn đoán ban đầu và đo mật độ xương gót. Là phương pháp nhanh, không gây đau và không sử dụng chất phóng xạ nhưng không đo được mật độ xương của các xương gần nứt, gãy do loãng xương như cổ xương đùi và xương sống.
+ Đo hấp thụ năng lượng tia X kép (DEXA): sử dụng hai chùm tia X hướng vào một số vị trí cơ thể như cột sống, cổ xương đùi hay toàn bộ cơ thể và đo năng lượng của chùm tia đó ra khỏi cơ thể. Phương pháp này được coi là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán loãng xương.
Hiện tại Bệnh viện Đa Khoa Thanh Vũ Medic Bạc Liêu đang sử dụng Máy đo mật độ xương Discovery WI của hãng Hologic (do Mỹ sản xuất) để đo loãng xương. Đây là một trong những máy đo mật độ xương toàn thân thế hệ mới nhất. Theo khuyến cáo của tổ chức y tế thế giới (WHO), phương pháp DEXA là phương pháp cho kết quả chính xác nhất để đo mật độ xương. Máy sử dụng tia X năng lượng thấp nên an toàn cho bệnh nhân và thời gian thực hiện nhanh chóng.
